Köpekler ve kediler için yasaklı yiyecekler her hayvansever tarafından bilgi sahibi olunması gereken bir konudur. Evcil dostlarımızın sağlığı için dikkat etmeniz gereken ürünlerle ilgili kapsamlı bir rehber hazırladık.

Can dostlarımız köpekler ve kediler, ailemizin birer üyesidir. Onların sağlığı ve mutluluğu her şeyden önce gelir. Ancak bizler için son derece normal, hatta sağlıklı olan bazı yiyecekler, onların metabolizması için ölümcül birer zehir olabilir. Masum bir lokmanın, trajik sonuçlara yol açmasını engellemek tamamen bizim elimizde.

Bu kapsamlı rehber, `hayvansever.com.tr` okurları için bir başucu kaynağı olmak amacıyla hazırlandı. Hangi yiyeceğin neden tehlikeli olduğunu, zehirlenme belirtilerinin neler olduğunu ve acil bir durumda atmanız gereken adımları net bir şekilde öğreneceksiniz. Bu liste, internetteki en güncel ve veteriner hekimler tarafından onaylanmış bilgileri içermektedir. Unutmayın, bilgi hayat kurtarır.

En Tehlikeli Yasaklı Yiyecekler (Hızlı Bakış)

Zamanınız kısıtlıysa veya acil bir şüpheniz varsa, işte asla vermemeniz gereken en riskli gıdalar:

• Çikolata (Tüm Çeşitleri): Özellikle bitter çikolata.
• Ksilitol (Xylitol): Şekersiz sakız ve ürünlerde bulunan yapay tatlandırıcı. Özellikle hazır gıda vermeden önce içerik listesinde olup olmadığını kontrol etmelisiniz.
• Üzüm ve Kuru Üzüm: Akut böbrek yetmezliğine neden olabilir.
• Soğan, Sarımsak, Pırasa: Kırmızı kan hücrelerini yok eder, kansızlığa yol açar.
• Alkol:** Küçük miktarları bile ölümcül olabilir.
• Çiğ Maya Hamuru: Midede mayalanarak evcil dostunuzun zehirlenmesine ve şişkinliğe neden olur.

Kategorilere Göre Detaylı Yasaklı Yiyecekler Listesi

1. İnsan Atıştırmalıkları ve Tatlılar

İnsanlar için hazırlanmış olan atıştırmalık ve tatlılar evcil dostlarınız için son derece tehlikeli olabilir. Kedi ve köpeklere verilmemesi gerekir.

Çikolata

Çikolata kediler için de zararlı olup köpekler için riski daha yüksektir. Biz ne kadar severek tüketsek de hayvan dostlarımıza çikolata verilmemelidir. Çikolatanın içerdiği `teobromin` ve `kafein` maddeleri, hayvanların sindirim sisteminden atılamaz ve birikerek zehir etkisi yaratır. Bitter çikolata ve kakao tozu en yüksek oranda teobromin içerir.

Çikolata zehirlenmesi kedi ve köpeklerde şu belirtilere neden olur; Kusma, ishal, aşırı susama, huzursuzluk, kalp ritminde artış, kas titremeleri, nöbetler ve kalp krizi.

Ksilitol (Xylitol)

Sakız, şeker gibi ürünlerde bulunan ksilitol özellikle köpekler için zararlıdır.

Köpeklerde kan şekerini hızla ve şiddetli bir şekilde düşürerek hipoglisemiye neden olur. Çok küçük miktarları bile dakikalar içinde karaciğer yetmezliğine ve ölüme yol açabilir. Şekersiz sakız, diş macunu, fıstık ezmesi, diyet ürünler ve bazı ilaçlarda bulunur.

Köpeklerde ksilitol zehirlenmesinin belirtileri şunlardır; Ani kusma, halsizlik, koordinasyon bozukluğu (sarhoş gibi yürüme), çökme, nöbetler.

Şekerli Gıdalar ve Sakızlar

 Hem kedilere hem de köpeklere insanlar için üretilmiş şekerli gıdaları ve sakızları vermemek gerekir.

Bu ürünler obezite, diş sorunları ve diyabete yol açar. Ksilitol içerme riski yüksektir.

2. Köpek ve Kedilere Yasak Olan Meyve ve Sebzeler

İnsanlar için her ne kadar yararlı olsa da her meyve ve sebze kedi ve köpeklere verilmez. Evcil dostlarımız için zararlı olan meyve ve sebzeleri listeleyerek hayvansever dostlarımız için önemli bir rehber hazırladık.

Üzüm ve Kuru Üzüm

Kediler de riskli olsa da üzüm ve kuru üzüm özellikle köpekler için tehlikelidir.

Toksik mekanizması tam olarak bilinmese de, tek bir tane bile akut ve geri döndürülemez böbrek yetmezliğine neden olabilir.

Tekrarlayan kusma, iştahsızlık, halsizlik, ishal, idrara çıkamama gibi belirtiler gösterebilir.

Soğan, Sarımsak, Pırasa ve Frenk Soğanı

Hem köpekler hem de kediler bu ürünlerden olumsuz etkilenir ama kedilerin soğan ve sarımsağa hassasiyeti daha fazladır.  

İçerdikleri `N-propil disülfid` bileşeni, kırmızı kan hücrelerinin (alyuvarların) zarına zarar vererek parçalanmasına (hemolitik anemi) neden olur. Toz hali, pişmişi veya çiği fark etmeksizin zehirlidir.

Halsizlik, soluk diş etleri, efora karşı isteksizlik, hızlı nefes alıp verme, idrar renginde koyulaşma (turuncu veya kırmızı) gibi belirtiler görülebilir.

Avokado

 Avokado kedi ve köpeklerin yanı sıra kuşlara da verilmemelidir.

Yaprakları, çekirdeği ve kabuğu `persin` adlı bir toksin içerir. Kusma, ishal ve kalp kaslarında hasara neden olabilir. Çekirdeği yutulursa tıkanma riski de vardır.

Kusma, ishal, solunum güçlüğü gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Çekirdekli Meyveler (Kiraz, Şeftali, Kayısı, Erik)

Köpekler ve kediler için çekirdekli meyveler zararlıdır çünkü çekirdekleri, sapları ve yaprakları `siyanür` içerir. Çiğnenerek kırılan çekirdekler siyanür zehirlenmesine yol açabilir. Ayrıca çekirdekler sindirim sisteminde tıkanıklığa neden olabilir.

Göz bebeklerinde büyüme, solunum güçlüğü, parlak kırmızı diş etleri, şok gibi belirtiler gözlemlenebilir.

3. Et, Süt ve Mutfak Artıkları

Alkol

Köpekler ve kediler için alkol çok tehlikeli ve zararlıdır.

Alkol içeren içecekler, parfümler, hatta mayalı hamur bile tehlikelidir. Çok küçük miktarlar bile kusma, solunum güçlüğü, koma ve ölüme neden olabilir.

Sarhoşluk, koordinasyon kaybı, kusma, solunum yavaşlaması, koma gibi belirtiler görülebilir.

Çiğ Maya Hamuru

Köpekler ve kediler çiğ maya hamurundan olumsuz etkilenirler.

Çiğ maya hamuru midenin sıcak ortamında mayalanarak genişler ve alkol üretir. Şişkinlik ve alkol zehirlenmesine yol açar.

Şişkin karın, öğürme, kusma denemeleri, halsizlik, sarhoşluk belirtileri görülebilecek belirtilerdir.

Pişmiş Kemikler

Pişmiş kemikler köpekler ve kediler için risklidir.

Pişirme işlemi kemikleri kırılgan hale getirir. Kırılan sivri parçalar ağızda, boğazda, midede ve bağırsaklarda ciddi yırtılmalara ve iç kanamalara neden olabilir.

Boğulma, diş kırıkları, sindirim sisteminde tıkanma ve delinme gibi sorunlara yol açabilir.

Süt ve Süt Ürünleri

Köpekler ve kediler için süt ve süt ürünleri oldukça tehlikelidir.

Çoğu kedi ve köpek `laktoz intoleransına` sahiptir. Sütü sindirmek için gerekli laktaz enzimi onlarda yetersizdir. İshal ve gaz yapar.

İshal, gaz, karın ağrısı gibi belirtiler görülebilir.

Çiğ Et, Çiğ Balık ve Çiğ Yumurta

Köpekler ve kediler çiğ et, çiğ balık ve çiğ yumurtadan olumsuz etkilenilir.

Bu ürünler Salmonella` ve `E. coli` gibi bakteri riski taşır. Çiğ yumurta akı `biotin` emilimini engeller.

Kusma, ishal, ateş, halsizlik gibi sorunlara yol açabilir.

Kafein

Kafein köpekler ve kediler için zararlıdır..

Bu madde çay, kahve, enerji içecekleri, kolalı içecekler ve bazı ilaçlarda bulunur. Kalp ve sinir sistemini aşırı uyarır.

Huzursuzluk, hızlı soluma, kalp çarpıntısı, titremeler gibi belirtiler gösterir.

Kedi ve Köpeklerin Zehirlenme Durumunda Ne Yapmalısınız?

**ÖNEMLİ UYARI:** Bu adımlar sadece veterinere ulaşana kadar zaman kazanmak içindir. Veteriner önermeden **ASLA KUSTURMAYIN!**

1. Sakin Kalın ve Hayvanı Uzaklaştırın: Panik yapmayın. Evcil hayvanınızı zehirli yiyeceğin kaynağından uzaklaştırın.
2. Veterinerinizi veya Acil Hayvan Hastanesini Arayın: Bu en kritik adımdır. Veterinerinize şu bilgileri verin: Ne yedi? Ne kadar yedi? Ne zaman yedi? Hayvanınızın kilosu ve cinsi. Gözlemlediğiniz belirtiler.
3. Veterinerin Talimatlarına Uyun: Size ne yapmanız gerektiğini söyleyecektir.
4. Zehirli Ürünün Ambalajını Yanınıza Alın: Ürünün içeriğini veterinere göstermek teşhis için önemlidir.

Kedi Köpek Zehirlenmeleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S: Köpeğim sadece bir tane üzüm yedi, veterinere gitmeli miyim?

C: Evet. Toksik doz hayvandan hayvana değişir. Riske atmayın ve derhal veterinerinize danışın.

S: Yemeğin içindeki pişmiş soğan da zararlı mı?

C: Evet. Pişirme, toksik etkisini ortadan kaldırmaz. Ev yemeklerinin artıkları bu yüzden tehlikelidir.

S: Kedim süt içmeyi çok seviyor, yine de vermemeli miyim?

C: Vermemeniz en iyisidir. İshal ve mide rahatsızlıklarına yol açar. Onlar için üretilmiş laktozsuz kedi sütlerini tercih edebilirsiniz.

S: Köpeğim fıstık ezmesi yiyebilir mi?

C: Etiketi mutlaka kontrol edin. Sade, tuzsuz ve şekersiz fıstık ezmesi küçük miktarlarda güvenlidir. Ancak en büyük tehlike, birçok markanın köpekler için ölümcül olan **Ksilitol (Xylitol)** içermesidir.

S: Az miktarda çikolata zararlı mı?

C: Çikolatanın türüne ve hayvanın kilosuna bağlıdır. Her türlü çikolata tüketimini acil durum olarak kabul edip veterinere danışmak en güvenlisidir.

Can dostlarımızın sağlığını korumanın en iyi yolu, tehlikeli yiyeceklere erişimlerini tamamen engellemektir. Çöp kutularınızın kapaklı olduğundan emin olun, misafirlerinizi uyarın ve tezgahta tehlikeli gıdaları bırakmayın. Şüpheye düştüğünüz her an, risk almayın ve veteriner hekiminize danışın.